دانلود
تالاب پریشان با وسعت 4300 هکتار در شرق کازرون در استان فارس و در منطقه
حفاظت شده ارژن-پریشان واقع گردیده است. این تالاب يكي از تالاب‌هاي ثبت
شده در كنوانسيون رامسر است که به همراه تالاب ارژن از طرف یونسکو به عنوان
ذخیره گاه زيست كره شناخته شده است. در سال های اخیر توسعه ناپایدار در
این حوضه و بهره برداری های بی رویه از منابع آب زیرزمینی همراه با
خشکسالیهای طولانی مدت، این تالاب را با بحران های جدی روبرو ساخته است.
گستره‌ی حوضه‌یآب‌خيز پريشان که در” 45 ' 39 ◦51 تا 00' 56 ◦51 شرقي و 00
21 29 تا 10 36 29 شمالي در 12 کيلومتري جنوب شرقي کازرون قرار
دارددر حدود 23000 هکتاراست (شكل 1). تالاب پريشان باوسعت 4300 هكتار در
ارتفاع 853 متري از سطح دريا درموقعيت جغرافيايي'48 ،◦51 شرقی و'31 ،
◦29شمالی است. بيشترين طول آن 15 کيلومتر و ميانگين پهناي آن کمي کمتر از 3
کيلومتر است. تالاب پريشان در ناوديس کازرون – پريشان قرار گرفته است. اين
ناحیه‌ی کم شيب (3 تا 5 درصد) در ميان رشته کوه‌هاي بلندو نسبتا آهکي و
مارني قرار دارد. پريشان درياچه‌‌یي دایمي باآب شيرين تا نیمه‌شور با ویژگی
اليگوتروف است. میانگین عمق درياچه m3/1 است و اجتماع انبوهي از گياهان
علفي و ني بخش‌هايي از آن را می‌پوشاند. اين نيزارهاي گسترده از مهمترين
مكان‌‌‌های زادآوري گونه‌هايي چون پليكان خاكستري،كفچه‌‌نوك، حواصيل،
باكلان وكشيم است. تالاب پريشان از شمال و شمال شرق به کوه فامور با
بیشترینبلندی 1840 متر، از شمال غرب به دشت کازرون و کوه دوان با بلندی
2070 متر، و از غرب و جنوب به تپه ماهورهاي کم ارتفاع، و از شرق به دشت و
کوه فامور محدود مي‌‌گردد. شمال، شمال شرق و شمال غرب تالاب با حوزه‌ی
آب‌ريز رودخانه‌ی شاپور، و غرب،جنوب و جنوب شرق آن با حوزه‌ی آب‌ريز
رودخانه‌ی دالکي مرز مشترک دارد. کناره‌ی درياچه‌ی پريشان را به جز بخش
شمال غرب آن که به نيزار می‌رسد روستاها و كشتزارهاي کشاورزي دوره کرده
است. در کناره‌های تالاب روستاهاي پوزه بادي، زوالي، شهرنجان، مالکي، هلک،
عرب گاوميشي، سي‌‌سختي، فامور، کوشک خاني، کنار خشک، اياز آباد، پريشان،
سیف آباد، و قلعه نارنجی جای دارند.
پريشان تاريخي کهن دارد. در کتاب‌هاي قديمي و سفرنامه‌‌‌ها اشاره‌هايي به
اين تالاب شده است. در نزهت القلوب حمدا... مستوفي از پريشان به عنوان
بحيره(درياچه)ی کوچکي ياد شده است که در آن ماهی‌گیری بسيار است. تالاب
پريشان در منابع مختلف به نام‌‌‌های
هور،شور،يون،توز،موز،فرشويه،پرشيان،فامور و کازرون آمده است. نام پريشان از
روستايي به همين نام در حاشيه‌ی تالاب گرفته شده است.
منابع تامين آب:
آب درياچه را باران، روان‌آب¬ها وچشمه‌‌‌های همیشگی و فصلي اطراف تالاب
تامين می‌کند. حجم آب درياچه 14 ميليون متر مكعب برآورد گرديده است.
طولاني‌‌ترين آب‌راه با طول 75/6 کيلومتر در شمال درياچه قرار دارد،که پس
از کشیده شدن به سوی غرب، در شمال غربي به درياچه مي‌‌ريزد. در اطراف تالاب
17 دهنه چشمه‌یهمیشگی و فصلي وجود دارد. مهمترين آن¬ها چشمه‌های پل
آبگينه در شمال شرقي، قلعه نارنجي در شرق ، گپ در شمال، و هلک در شمال شرق
تالاب است. با نوسازی و گسترش جاده‌ی کازرون- شيراز از کنار چشمه‌ی پل
آبگينه، این چشمه که يکي اصلي‌‌ترين منابع آب تالاب بوده است، در چند سال
گذشته خشک گرديد. از سال 1386 با کاهش سفره های آب زیرزمینی آبدهی چشمه ها
کم شده و در سال انتشار این برنامه تنها یکی از چشمه ها–چشمه هلک- آب داشته
است.بیشترین وسعت آبگیری تالاب در سال 1392 به میزان 500 هکتار بوده است و
پس از آن نه تنها تغییر چشمگیری در آبگیری تالاب رخ نداده است بلکه در
اکثر مواقع سال تالاب خشک بوده است.
- تاريخچه‌ي حفاظت:
تالاب پریشان بخشی از منطقه‌یحفاظت شده ی ارژن و پريشان است. این منطقه با
گستره‌ی 191 هزارهكتار درسال 1351 "پارك ملي" و باكاهش گستره درسال 1353
"منطقه‌ی حفاظت شده"شناخته شد. اين منطقه در فهرست ذخيرهگاه¬هاي
زيست‌كره‌ی يونسكو با عنوان "ذخيرهگاه زيست‌کره‌ی ارژن و پريشان" ثبت
گرديد. تالاب‌هاي ارژن وپريشان درسال 1355 درفهرست تالاب¬هاي بين‌المللي
پیمان رامسر نیز ثبت شده اند. اين تالاب‌ها از جایگاه‌‌هاي بااهميت براي
پرندگان مهاجر(IBA)شناخته می‌شوند.
